Zabawa to przyjemna forma spędzania czasu, coś, co towarzyszy każdemu człowiekowi na różnych etapach życia. Największą rolę odgrywa w dzieciństwie, będąc podstawową aktywnością, podejmowaną spontanicznie z woli dziecka.
Wiek przedszkolny charakteryzuje naturalna chęć poznawania świata. Dzieci już od najmłodszych lat są ciekawskimi badaczami i odkrywcami. Uczą się poprzez działanie, zbierają swoje doświadczenia zaspakajając tym samym zainteresowanie otaczająca rzeczywistością. Jednym ze sposobów zaspokojenia ciekawości dzieci są zabawy badawcze i eksperymenty. Przyczyniają się one do wszechstronnego rozwoju dziecka. Rozwijają umiejętność myślenia przyczynowo – skutkowego, porównywania, planowania własnych działań, poszukiwania oryginalnych pomysłów i rozwiązań a tym samym poszerzają horyzonty myślowe małych badaczy. Rozwiązując problem różnymi metodami, dziecko prowokowane jest do wyciągania wniosków, szukania zależności, określania przyczyn i skutków oraz formułowania wniosków. Zabawy badawcze są też świetną okazją do kształtowania się w umyśle dziecka nowych operacji umysłowych takich jak: analiza, synteza, stając się tym samym wstępem do zdobywania wiedzy w kolejnych etapach edukacji.
Badania dowodzą, że dzieci, które swobodnie się bawią – myślą, „kombinują”, eksperymentują, mają większą swobodę myślenia i radzą sobie lepiej – z nauką, różnymi sytuacjami życiowymi, problemami. Dzięki temu, że same odkrywają świat, dokonują wyborów, wchodzą w swobodne interakcje, są bardziej kreatywne, odważne i otwarte poznawczo. Szybciej same dochodzą do różnych wniosków niż dzieci, które nastawione są na otrzymywanie jasnych wytycznych i instrukcji. A wszystko to dzięki zabawie, podczas której maluch uczy się świata. Zabawa pomaga opanować umiejętności, które przydadzą się na późniejszych etapach edukacji, już w szkole.
Właściwości zabawy badawczej można rozpatrywać uwzględniając ogólne cechy zabaw. A zatem zabawa badawcza jest działaniem swobodnym, spontanicznym, gdyż dziecko podejmuje ją z własnej woli, aby zaspokoić potrzeby poznawcze. Jest działaniem bezinteresownym, dla dziecka najważniejsze jest samo działanie, a korzyścią może być zaspokojenie potrzeby poznawczej. Czas w zabawie badawczej jest ściśle uwarunkowany zjawiskiem, które dziecko bada, a rodzaj badanego zjawiska określa teren zabawy. W zabawie uwidacznia się też cecha powtarzalności. Dziecko nie tylko powtarza, i zapamiętuje określone czynności, lecz także zdobyte doświadczenia wykorzystuje w innych sytuacjach. Badaniu, obserwacji i odkrywaniu właściwości rzeczy i zjawisk towarzyszy napięcie, które dostarcza dziecku różnorodnych przeżyć: zadowolenia, satysfakcji, radości z tego, że coś poznało, odkryło, doszło do jakiegoś wniosku. Ten ładunek pozytywnych emocji, jakie niesie ze sobą zabawa badawcza, sprawia, że ma ona ogromny wpływ na rozwój i wychowanie dziecka.
Pragniemy tym krótkim artykułem zachęcić rodziców do wspólnej zabawy z dziećmi,
zaspokoić dziecięcą potrzebę odkrywania, pobudzić kreatywne myślenie, rozwijanie wyobraźni a przede wszystkim zachęcić do czerpania radości płynącej z dowiadywania się czegoś nowego. Eksperymenty i doświadczenia pozwolą dzieciom dostrzec, że otaczający je świat skrywa wiele tajemnic, które warto odkryć.
Na blogu Brzoskwinek zaproponujemy przykłady prostych zabaw
badawczych
i doświadczeń, które można przeprowadzić w domu z użyciem prostych,
ogólnodostępnych rekwizytów. Przez cały tydzień (20.04.-24.04.2020r.) będziemy
realizować Projekt edukacyjny „Badam,
odkrywam, poznaję”. Każdego dnia
przedstawimy inną propozycję.
Zapraszamy do odkrywania, tego co jeszcze dla naszych dzieci nie odkryte.
Nauczycielki Brzoskwinek
Bibliografia:
Ashbrook P. „Nauka jest prosta. Ponad 250 propozycji zajęć dla przedszkolaków”
Elbanowska S. – Przyroda nieożywiona w wychowaniu przedszkolnym
Kielar – Turska M. – Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata
Meiani A.- Wielka Księga Eksperymentów
Muchacka B. -Zabawy badawcze dzieci w przedszkolu
Muchacka, B..- Zabawy badawcze w edukacji przedszkolnej.
Taylor B. – Powietrze i latanie; Bateria i magnesy; Kolor i światło; Co pływa, a co tonie.